منبع: وبلاگ صنعتي دريايي ايران
http://kargozar.persianblog.com
جـوجه اردك زشت: صدرايي كه نمي‌شناسيـمش
غلامحسين‌صابري -
http://saberi.persianblog.com - سيدمحمد سادات
سه‌ماه پيش در مقاله‌اي باعنوان صدرنشيني صدرا، نگارندگان اين مقاله سعي‌كردند تا توان بالقوه‌ي صدرا را بررسي‌كنند و شركتي را بازشناسند كه مي‌تواند در بازار جهاني نيز بي‌هيچ اشكالي فعاليت‌كند. از آن زمان، اسفند 82، تا به امروز، صدرا بسياري از سهامداران خردش را به خرده‌گيري انداخته، بسياري را مايوس و مجبور به خروج از دايره‌ي سهامداران، و قيمت‌هايي را عرضه‌كرده‌است كه هر ذهني را به‌تعجب وامي‌دارد.
شايد مهم‌ترين سوال اين باشد كه صدرا چه قدم اشتباهي برداشته كه بايد سهامش تا 40درصد سقوط‌كند؟ آيا پروژه‌هايش را از دست‌داده‌است؟ آيا جزيره‌اش در بوشهر را سيل‌برده يا زلزله‌اي ناگهاني مجتمع عظيمش در خزر را نابودكرده‌است؟ آيا مهندسانش درعرض سه‌ماه بكلي علم خود را از دست داده‌اند يا تجهيزات شركت در اين سه‌ماه بكلي ضايع و مستهلك‌شده‌اند؟ براستي دليل نزول شركتي با اين همه امكانات و پروژه‌ها چيست؟
همانگونه كه در مقاله‌ي قبلي اشاره‌شد، بيش‌از آنكه دلايل فني سبب نزول سهام صدرا باشد، اعتقادمان بر اين است كه دلايلي كه سياسي و باندبازي مي‌ناميمش سكون و نزول صدرا را رقم‌زده‌اند.
سناريوهاي مختلفي را مي‌توان براي چرايي كاهش قيمت صدرا درنظرگرفت:
• سناريوي اول، زلزله‌ي سياسي
سهام اين شركت، به قيمتي كمتر از ارزش واقعي‌اش به‌فروش رسيد؛ بديهي‌است كه با تغيير ساختار سياسي كشور و احتمال حساب‌كشي اقتصادي بسيارسخت مجلس‌هفتم، از دولت كنوني، خصوصي‌سازي‌ها و فروش شركت‌هاي دولتي نيز زير ذره‌بين كمسيون‌هاي مختلف مجلس‌هفتم، قرارخواهدگرفت. برنده‌ي مناقصه‌ي تاريخي صدرا نمي‌خواهد تا از شيريني خريد صدرا در قيمتي پايين‌تر از انتظار را با جلسات سنگين با مجلس بكاهد؛ پس لازم بود تا مدتي نزديك به چهار تا پنج‌ماه صدرا نه‌تنها رشد نداشته‌باشد كه نزولي 40درصدي را نيز تجربه‌كند. مطرح‌كنندگان اين سناريو بايد درنظرداشته باشند كه سرمايه‌گذاري بانك‌ملي تنها هنر خود را در خريد ارزان‌قيمت صدرا به‌رخ‌كشيد؛ هنري كه ديگران فاقد آن بودند. هم مديران بورس و هم سايرين بارها تاكيد داشته‌اند كه معامله‌ي صدرا از شفاف‌ترين معامله‌هاي بورسي بود و هيچ تقلب و هماهنگي قبلي در آن وجودنداشت.
• سناريوي دوم، تفكرعجيب
مديريت‌صدرا قصددارد تا پس‌از افتي ساختگي در قيمت سهام صدرا، قدرتش را در مديريت به‌رخ‌كشد و پس از اين افت 40درصدي، صعودي عجيب را به سهامداران عمده‌اش تقديم‌كند. اين تفكر اساساً منطقي‌نيست!
• سناريوي سوم، نقش بازندگان
پس‌از فروش صدرا به سرمايه‌گذاري كه هيچ‌كس انتظارش را نداشت، طبيعي‌است كه بسياري از كساني كه با هدف تصاحب سهام مديريتي صدرا، پيش‌از مناقصه‌ي بزرگ اقدام به جمع‌آوري اين سهم كرده‌بودند، ناچار به تغيير سياست‌هاي خود شدند و روي سوي صنايع ديگر كردند. براي سرمايه‌گذاري در ساير بخش‌هاي صنعت، بازندگان بازي بزرگ، ناچار از فروش مازاد سهام صدرا بودند تا به اين شكل، بتوانند سرمايه‌ي لازم براي فعاليت در ساير بخش‌ها را آزادكنند. رفتار سايپا پس‌از مناقصه، اين‌گونه تفسيرمي‌شود. در ميان سهام صدرا موقتاً قرباني تغيير ديدگاه مديريتي بازندگان خود شد.
• سناريوي چهارم، تئوري توطئه
خيلي‌وقت‌ها ما ايراني‌ها پيش‌از هرچيز ديگر علاقه داريم تا تئوري توطئه را در ذهن خود شكل‌دهيم! عده‌اي بورس‌باز كهنه‌كار و سودجو، درپي آنند تا با سوءاستفاده از كم‌حوصلگي سهامداران جزء، جيب‌هاي خود را پركنند. آنها سهام را در قيمت 2100تومان تا 2300تومان به‌صورتي هماهنگ و با جوسازي منفي ناگهان عرضه‌مي‌كنند و قيمت را به زير 1900تومان مي‌رسانند تا سهامداران خردِ كم‌حوصله، فروش و ترك صحنه را بر ماندگاري و صبر ترجيح‌دهند و سهامشان را مجدد به اين سودجويان تقديم‌كنند و صبركنند تا با اندكي رشد در قيمت صدرا براي خريد هجوم آورند و دراين ميان سود سرشاري را نصيب آن كهنه‌كاران كنند!
نوع ديگري نيز مي‌توان تئوري توطئه را بازسازي‌كرد؛ همانگونه كه عده‌اي از سرمايه‌گذار‌ها قصددارند تا ديگر سرمايه‌گذاري در صنايع زيربنايي دريايي نداشته‌باشند، برخي ديگر مايلند تا در اين حوزه فعال‌شوند و سعي‌دارند تا با ايجاد جومنفي در بازار، سهم با ارزش صدرا را در قيمتي پايين‌تر خريداري‌كنند و سبد خود را از سهمي بي‌نظير انباشته‌كنند.
• سناريوي پنجم، تنهايي
صدرا تنهاست. صدرا، امروز، جوجه اردكي زشتي را مي‌ماند كه حتي سهامدار عمده‌اش نيز اهميتي به حمايتش نمي‌دهد، چراكه اين سهم زيبايي ذاتي دارد كه نيازي به حمايت از او نيست. همانگونه كه آقاي مهرزاد نيز در مجمع صدرا اعلام‌داشت، به چه‌دليل بانك‌ملي بايد مبالغي كلان را براي حمايت از جوجه اردك زشتش هزينه‌كند؟ صدرا ذاتاً سهامي با ارزش است. آنها كه در صدرا يا با صدرا كاركرده‌اند مي‌دانند كه اين شركت تواني بي‌نظير را در بين تمام شركت‌هاي ايراني جمع‌آوري‌كرده‌است و شايد از معدود شركت‌هاي ايراني باشد كه با ورود ايران به سازمان‌تجارت‌جهاني، چيزي را از دست‌ندهد و به‌راحتي مسير گذشته‌اش را ادامه‌دهد. طبيعي است كه هرمديري در سازمانش، به‌جاي توجه بي‌دليل به بخش قوي و خوداتكا، بخش‌هاي ضعيف‌تر را تحت حمايت خود درآورد، كاري كه اگر مدير سرمايه‌گذاري بانك‌ملي آن‌را انجام‌ندهد بايد از او خرده‌گرفت. صدرا شركتي خوداتكا و قوي است، آينده اين را نشان خواهدداد. شايد بسياري از خرده سهام‌داراني كه سهماشان را به ثمن‌بخس عرضه‌كردند روزي همين نزديكي‌ها افسوس پشت‌پا زدن به اين سهم را داشته‌باشند.
هرچند تمام سناريوهاي فوق، ممكن و نمايانگر برخي جنبه‌هاي حقيقت پنهان بازي صدرا هستند؛ اما شايد محتمل‌ترينِ گزينه‌ها همين عدم حمايتِ منطقي سهامدار عمده و كم‌حوصلگي سهامدار خردي باشد كه مي‌خواهد يك‌شبه ره صدروزه(!) را طي‌كند.
صدرا رشدي بي‌نظير را به مدت دوسال از خود نشان‌داد و به اندكي استراحت و تجديدقوا نياز داشت. دوره‌ي استراحت و خواب صدرا رو به‌پايان است. اين سهم به دلايل بسيار رشد خواهدكرد، پروژه‌هاي بسيار در صنعت نفت‌وگاز، بازسازي ناوگان فرسوده‌ي حمل‌ونقل دريايي، انبوه سازه‌هاي درياي و آبي- خاكي كه كشور نيازمند آنهاست و فضايي بي‌رقيب بزرگ، محيطي بي‌نظير را براي صدرا رقم‌زده‌است. بزرگ‌ترين رقيبي كه براي صدرا مي‌توان تصوركرد، شركت فراساحل است. شركتي كه صدرا، خود، صاحب يك‌پنجم آن است و هنوز ده‌سالي بايد سرمايه ببلعد تا بتواند امكانات امروز صدرا را در خود جمع‌كند.
نزديك دوميليارد دلار پروژه، رقم اندكي براي يك شركت ايراني نيست، رقمي كه با پذيرش پروژه‌هاي جديد مي‌رود تا دوبرابر شود. دولت جمهوري‌اسلامي‌ايران كه ساليان درازي روي صدرا سرمايه‌گذاري كرده، نخواهدگذاشت تا اين سهم زمين خورده، كارنامه‌اش در خصوصي‌سازي‌هاي بزرگ، نمره‌ي منفي را كسب‌كند. ملاقات‌هاي آقاي خبره با آقاي سيدمحمد خاتمي، رئيس‌جمهور محترم و آقاي هاشمي‌رفسنجاني، رئيس‌مجمع تشخيص‌مصلحت، و خبرهايي از كسب حمايت عمده و اعطاي وام‌هاي كلان به صدرا نشان از رشد صدرا در همين نزديكي‌هاست. به‌زودي با ذره‌بين به دنبال سهام صدرا باشيد.
براي كسب اطلاعات بيشتر در زمينه‌ي پروژه‌ها و توان صدرا به مقاله‌ي پيشين نوشته‌شده توسط نگارندگان در روزنامه‌ي شرق، پنج‌شنبه 14 اسفندماه 1382، مراجعه‌كنيد.